Największy gryzoń w Polsce
Bóbr europejski
To zdecydowanie największy gryzoń występujący na terenie Polski i Europy. Jego masa dochodzi do 29 kg, a długość ciała dorosłego osobnika może wynieść nawet 110 cm.
Ochrona i liczebność
Choć dziś trudno w to uwierzyć, ten sympatyczny gryzoń jeszcze do niedawna był na skraju wyginięcia. Szacuje się, że jego populacja tuż po II wojnie światowej wynosiła w Polsce zaledwie około 130 szt, a w całej Europie w najbardziej kryzysowym momencie żyło tylko 1200 osobników. Do sytuacji takiej doszło pomimo mającej długą historię ochrony tego gatunku na ziemiach polskich. Już na początku XI wieku Bolesław Chrobry zabronił polowania na bobry na podległych mu terenach łowieckich, a statuty litewskie z 1529 roku uwzględniały ich ochronę, wprowadzając zasady ochrony żeremi i samych zwierząt. W obliczu kłusownictwa (głównie dla cennego futra) oraz zmian w środowisku spowodowanych przez człowieka, ta ochrona okazała się niewystarczająca i pod koniec XIX wieku bobry prawie wyginęły.
Lepsze czasy dla największego gryzonia Polski nadeszły w połowie XX wieku, kiedy z inicjatywy zootechnika prof. Mieczysława Czai i zoologa prof. Augusta Dehnela dokonano pierwszych planowych reintrodukcji na terenie naszego kraju. Ścisła ochrona i ciężka praca naukowców spowodowała, że populacja zaczęła się szybko odradzać i w 1998 żyło już na obszarze Polski 12 tysięcy sztuk. Liczebność bobra wykazuje stałą tendencję wzrostową osiągając w 2014 roku 100,2 tys. osobników (GUS 2015).
Szkodnik czy sprzymierzeniec?
Przez lata bóbr uznawany był za szkodnika niszczącego lasy, zalewającym uprawy, podjadającym ryby (co nie jest prawdą – ten gryzoń jest roślinożercą). Faktem jest, że wysokość odszkodowań wypłacanych za szkody bobrowe w 2014 wg GUS wyniosły 16,97 mln zł i były one dużo wyższe niż szkody wyrządzone przez inne zwierzęta np. wilka – 861 tys. zł. Nie można jednak patrzeć na wpływ bobra na środowisko jedynie przez pryzmat ilości uszkodzonych drzew i zalanych hektarów pól i łąk.
Tam gdzie pojawiają się bobry, środowisko na znacznym obszarze ulega renaturalizacji. Tworzone dzięki ich działalności rozległe rozlewiska, tworzą warunki dla egzystencji wielu chronionych gatunków zwierząt. Rozlewiska te pełnią funkcję retencyjną, zatrzymując wodę podczas opadów i oddając podczas suszy, dzięki czemu ograniczają skutki gospodarcze niekorzystnych warunków atmosferycznych, w tym zmniejszając skale powodzi w dolnych biegach rzek.
Inną nieocenioną funkcją bobrowych rozlewisk jest niezwykle wydajne oczyszczanie wody przez nie przepływającej. Tamy budowane przez bobry z gałęzi i ziemi, zwłaszcza ich szereg znajdujący się na krótkim odcinku cieku, przypominają ideą wieloetapową oczyszczalnie ścieków. Rozlewiska działają jak osadniki, gromadząc na swoim dnie osad niesiony przez nurt rzeki i napowietrzając wodę wypływającą z tamy. Poza mechanicznym oczyszczaniem, płytkie i ciepłe zbiorniki zalewowe stwarzają idealne warunki dla życia mikroorganizmów i roślin pełniących funkcję oczyszczania biologicznego. Neutralizują one związki azotu, fosforu, a także wiążą zanieczyszczenia cywilizacyjne, zawierające często niebezpieczne dla zdrowia metale ciężkie, jak arsen, kadm i ołów.
Komentarze
Prosimy o niezgłaszanie błędów w rekordach za pomocą komentarzy. Jeżeli zauważysz błąd, zgłoś go za pomocą formularza powyżej.
Dodaj komentarz